Fróðleikur um kirkjuna á Görðum.

Góðan dag!

Garðar á Álftanesi munu vera í tölu elstu kirkjujarða hérlendis.Sr. Þórarinn Böðvarsson í Görðum beitti  sér mjög fyrir byggingu nýrrar kirkju á ofanverðri öldinni sem leið,en  sú gamla þótti  þá orðin heldur léleg.Ný kirkja var síðan vígð árið 1880 og þótti hún ein hin veglegasta á landinu.Þegar kemur fram á þessa öld vaknar áhuginn á kirkjusmíði í Hafnarfirði enda hafði fólki fjölgað þar mikið.Hafnarfjarðakirkja eins og við þekkjum hana í dag var síðan tekin í notkun árið 1914 og voru  þá munir Garðakirkju  fluttir  í nýju kirkjuna í Hafnarfirði  sem og annar búnaður.Frá sama tíma er Garðakirkja lögð niður.Útfarir fóru þó fran frá Görðum næstu árin.Eftir  smíði Hafnarfjarðarkirkju var söfnuðurinn í fjárþröng. Komu þó fram tillögur þess efnis að Garðakirkja  yrði seld hæstbjóðanda  til niðurrifs.HUgmynd þessi féll í grýttan jarðveg m. a. hjá Þórhalli Bjarnasyni biskup. Þó tóku tíu Hafnfirðingar sig til og keyptu þeir kirkjuna til varðveislu.Þessir menn voru áberandi  í þjóðfélaginu í þá tíð ,eins og Ágúst Flygenring,Einar Þorgilsson,Carl Proppé og dr. Jón Þorkelsson. Þrátt fyrir framlag þessara manna og góðan hug grotnaði  kirkjan smám saman niður  og fóru síðustu útfarirnar fram 1937 Voru þakplötur þá farnar að losna  og turninn að hruni kominn.Ástand kirkjunnar var orðið bágborið og ljóst þótti þá að henni yrði ekki bjargað nema með ærnum tilkostnaði.Kirkjan á Görðum hafði verið lítið notuðog átti það eflaust stærstan þátt í því að haustið 1938 var hún rifin af þeim sem eftir lifðu af tímenningunum sem keypt höfðu hana fyrr á öldinni. Eftir stóð tóftin ein ,öllu rúin og illa útleikin.

Árið 1953 komu nokkrar konur úr Garðahreppi  saman til þess að stofna kvenfélag.Úlfhildur Kristjánsdóttir frá Dysjum vakti máls á því hve ömurlegt ástand  Garðakirkju væri  orðið. Stakk hún upp á því að hið nýstofnaða kvenfélag myndi beita sér fyrir því að bjarga kirkjunni frá algjörri eyðileggingu.Tillaga Úlfhildar  fékk svo góðar undirtektir  að segja má að björgun kirkjunnar hafi verið megin verkefni kvenfélagsins fyrstu starfsár þess.Eignaðist félagiðrústirnar  og leitaði ráða hjá sérfróðum mönnum Voru kirkjuveggirnir dæmdir nothæfir til frambúðar að því tilskildu að steyptur yrði sökkull undir veggina allt í kring. Verk þetta unnu kvenfélagskonur síðan  ásamt mönnum sínum og börnum endurgjaldslaust  næstu árin.Ekki nóg með það,heldur safnaðist  kvenfélaginu dálítið fé í sjóð sem ætlaður var til frekari átaka. Sumarið 1958  voru sperrur reistar og þak klætt  og var þar með lokið  tilætluðu verki. Kirkjurústunum var borgið.

Sumarið 1959 var samhliða alþingiskosningum kosið,um hvort íbúar Garðahrepps  vildu  endurbyggja Garðakirkju sem frambúðar safnaðarkirkju.Tillagan var samþykkt  með miklum meirihluta.Næstu mánuði var unnið að undirbúningi stofnunar Garðasóknar og var stofnfundurinn síðan haldinn  í upphafi árs  1960.Fyrsta verkefni sóknarnefndarinnar var að taka við Garðakirkju  úr höndum kvenfélagskvenna og halda  endurbyggingunni áfram.

(Við samantekt þessa var að mestu stuðst við skyrslu séra Garðars Þorsteinssonar prófasts vegna vísitasíu Biskups árið 1971).

Merkileg lesning sem ég fékk í hendur í morgun,frá góðum manni sem ég hitti.Hafi hann þökk fyrir !

Guð blessi ykkur daginn!

                                    Kveðja

                                            Halldóra.